Zapytaj rzecznika…
Prawo do wyrażenia przez pacjenta świadomej zgody jest jednym z najważniejszych i podstawowych praw pacjenta (Ustawa z dn. 6 listopada 2008r. o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta). Pamiętać należy, że zgoda jest ściśle połączona z udzieleniem informacji pacjentowi, które są potrzebne do podjęcia decyzji. Pacjent dorosły, nieubezwłasnowolniony i pełni praw decyzję podejmuje samodzielnie, albo decyzja ta podejmowana jest systemowo.
Zgoda powinna być dobrowolna, wyrażona, uprzednia, poinformowana i odwołalna. Ustawodawca wyróżnił szczególną grupę pacjentów. Taką grupą są pacjenci między 16 a 18 rokiem życia. W tym przypadku występuje zgoda kumulatywna (podwójna). Oznacza to, że zgodę wyraża zarówno przedstawiciel ustawowy, opiekun prawny, ale także np. 17-letni pacjent, który również ma prawo do wyrażenia zgody na świadczenie zdrowotne.
I teraz mały kazus:
Mamy wakacje, wiele nastolatków podejmuje pracę na okres wakacyjny. Prawie dorosły, ale jeszcze 17-letni Bartek, też zapragnął zarobić swoje pierwsze pieniądze na wakacyjne wyjazdy z kolegami. Właściciel małej gastronomii chętnie zatrudni go do pomocy, ale najpierw Bartek musi poddać się badaniom wstępnym, między innymi wykonać badanie krwi. Nie tracąc czasu po rozmowie kwalifikacyjnej, na drugi dzień rano Bartek zgłosił się do laboratorium na pobranie krwi. Ponieważ rodzice pracują Bartek przyszedł do laboratorium sam.
Pytanie:
Czy 17-latekowi można pobrać krew (jest to „co do zasady” świadczenie medyczne o niskim ryzyku) bez zgody rodzica?
Pozostawiam koleżankom i kolegom to pytanie pod rozważania. A jeśli macie wątpliwości jaka odpowiedź jest prawidłowa, to zapraszam do rozmowy z rzecznikiem. W sierpniu nie mamy dyżuru, ale po wcześniejszym umówieniu się telefonicznie chętnie spotkam się w biurze Okręgowej Izby Pielęgniarek i Położnych w Koninie.
Rzecznik odpowiedzialności zawodowej
Joanna Wasicka